Fans van populaire muziek hadden een slecht jaar. Reuzen zijn ons ontvallen. Maar het goede nieuw is de opmars van vinyl. Muziek is meer dan vermaak.
Fans van populaire muziek hadden een slecht jaar. Reuzen zijn ons ontvallen. Je zou bijna gaan denken dat het symbolisch is voor de devaluatie van muziek als culturele waarde. Vroeger waren muzikanten artiesten en tegenwoordig zijn het entertainers. Er is natuurlijk niets mis met vermaak, maar er is een verschil tussen Robbie Williams en David Bowie.
Een jaar geleden betoogde een Amerikaanse muziekjournalist, Craig Havighurst, dat de ontwaarding van muziek verder was voortgeschreden dan we allemaal door hadden. Maar twaalf maanden later priemt er een straaltje zon door het donker. In de laatste week van november 2016 overtrof in Engeland de verkoop van vinyl in waarde voor het eerst de verkoop van digitale muziekbestanden: 2,4 tegenover 2,1 miljoen pond.
Een jaar daarvoor, toen Havighurst zijn alarmerende analyse online plaatste, was de verhouding 1,2 miljoen Britse ponden aan vinyl tegenover 4,4 voor digitale downloads. Is er een keerpunt bereikt, nu vinyl tot de winkelstraat en de mainstream is doorgedrongen?
Als het om trends in muziek en muziekbeleving gaat loopt Engeland altijd voor op de rest van de wereld. En de groeiende populariteit van vinyl is een trend: supermarkten en kledingzaken hebben elpees aan het winkelassortiment toegevoegd.
Ik ben niet langs de lokale Aldi gefietst om te checken of Ziggy Stardust daar al in de schappen ligt, maar ook in Nederland is het vinyl bezig aan een opmars. Actuele verkoopcijfers zijn er nog niet te melden, maar feit is dat het aantal verkooppunten van vinyl toeneemt. Daar was de vinylversie van de nieuwe Rolling Stones-plaat snel uitverkocht. Het meest markante signaal: de platenbon is terug.
Het is aan de muziekfan te danken dat de analoge geluidsdrager, tien jaar geleden zo goed als uitgestorven, terug is van weggeweest. “Het is heel lastig om je liefde voor een artiest uit te dragen als je niets hebt om in je handen te houden,” zei Kim Bailey (voorzitter van de Britse vakvereniging van entertainment winkeliers) naar aanleiding van de verkoopcijfers uit week 48.
David Bowie was niet alleen de grootste muziekartiest van zijn generatie, de Picasso van de pop, hij was vooral ook een muziekfan. Toen, twee dagen na zijn negenenzestigste verjaardag en de release van zijn zevenentwintigste studio-album Blackstar, op 10 januari het bericht van zijn overlijden bekend werd, bracht de Britse staatsomroep diezelfde avond een liefdevol herdenkingsprogramma.
BBC: David Bowie – Sound and Vision
Hoe belangrijk David Bowie was voor zijn fans en wat hij voor hen betekende, wordt duidelijk uit de tweede aflevering van een serie over de geschiedenis van de popmuziek, belicht vanuit het perspectief van de fan. In het begin van het jaar opende The People’s History of Pop, een BBC-productie, met een aflevering over de geboorte van de fan. In het najaar kwam de tweede aflevering, over de liefde voor muziek, met onder meer Bowie. Hij leerde zijn fans iets over zelfexpressie.
The People’s History of Pop 2; 1966-1976: The Love Affair
https://www.youtube.com/watch?v=5wTqjk_seBg
Fans van The Cure zorgden ervoor dat de 20.000 kaarten voor het enige concert in Nederland (Ziggo Dome, 13 november) van hun eerste tournee in zeven jaar binnen een dag waren uitverkocht. In de voorzomer toerde de groep – met voormalig Bowie-gitarist Reeves Gabrels in de gelederen – door de Verenigde Staten met een show die Robert Smith en bandleden ruim twee en een half uur aan het podium kluisterde.
Er zijn online meerdere complete concerten te zien, vastgelegd door fans vanuit de zaal. Het tweede optreden van de Amerikaanse tournee, van 13 mei in het Frank Erwin Center in Austin, Texas, werd professioneel gefilmd.
The Cure in concert (Austin, 2016)
https://www.youtube.com/watch?v=kWQrwbluQK8
Net als Robert Smith zijn ook Jim Kerr en Charlie Burchill, zanger en gitarist van Simple Minds, grote Bowie-fans. En net als Bowie zijn Kerr en Burchill naast muzikant vooral ook muziekfan. Ze interpreteerden persoonlijke favorieten op hun cover-album Neon Nights en bij het Graffiti Soul-album uit 2009 zit een bonusschijf met coverversies, Searching For The Lost Boys.
We kennen Simple Minds als een wave-band die – net als Bowie – goed hebben geluisterd naar de experimentele muziek uit het Duitsland van de vroege jaren zeventig en niet vies zijn van synthesizers en electronica. Laten we na al die liedjes van derden onszelf eens coveren, dachten Kerr en Burchill. Ze sloten de computers en synths achter slot en grendel, en haalden de akoestische gitaar uit zijn foudraal.
Op hun Acoustic, dit najaar verschenen, spelen ze bekende en minder bekende Simple Minds-nummers zonder stekkers, in akoestische arrangementen en dat werkt ook. Voor de gelegenheid is de bezetting aangepast: drummer Mel Gaynor en toetsenman Andy Gillespie hebben tijdelijk plaatsgemaakt voor percussioniste Cherisse Osei en (akoestisch) gitarist Gordy Goudie. Volgend jaar toeren ze in die bezetting door Europa. Hier een voorproefje.
Simple Minds Acoustic Live In Concert For BBC Radio 2 at The Hackney Empire (10 november 2016)
https://www.youtube.com/watch?v=wGaMq7Sg0_Q
Hun eerste cover namen Simple Minds op in 1989. Na afloop van hun triomfantelijke Street Fighting Years-tournee streken ze neer in de Hilversumse Wisseloord Studio voor The Amsterdam EP, met onder andere Prince’s Sign of The Times. Het werd hun tiende Top 40-hit in Nederland.
Zoals David Bowie gezichtsbepalend was voor de jaren zeventig, zo was Prince dat voor de jaren tachtig. Ook zijn overlijden, op 21 april, kwam als een donderslag bij heldere hemel. Hij staat in een macabere traditie, want net als Elvis Presley en Michael Jackson overleed Prince aan medicijnvergiftiging.
Prince vernieuwde funk door elementen van de Europse wave-muziek – het geluid van David Bowie’s Berlijnse periode, Simple Minds en The Cure dus – te integreren in zijn versie van rhythm & blues, zoals de documentaire The Man Behind The Music, die zich concentreert op Prince in de jaren tachtig, laat horen en zien. En ook de Prince-albums zijn weer op vinyl leverbaar.
