Songs zijn als verhalen: ze kronkelen zich door de tijd en muteren. The Way I Feel gaat van Ontario in de jaren zestig, via Londen en Laurel Canyon, naar de eenentwintigste eeuw.
Nederland heeft Boudewijn De Groot, Amerika heeft Bob Dylan, Canada heeft Gordon Lightfoot. De nationale bard, de zanger wiens liedjes de ziel van een generatie verklanken.
In Nederland kennen we hem voornamelijk van Sundown, zijn hit uit 1974. En mogelijk ook van If You Could Read My Mind uit 1970. Die liedjes zijn inmiddels uit de Top 2000 verdwenen. De jongste generatie singer-songwriters hoor je praten over Bob Dylan of Paul Simon of Joni Mitchell, over James Taylor dan wel Carole King, maar nooit over Gordon Lightfoot.
In zijn geboorteland is dat anders. In 1988 zong hij tijdens de openingsceremonie van de Olympische Winterspelen in Calgary. Robbie Robertson, de gitarist van The Band, noemt hem een ‘nationale schat‘. Hij ontving diverse onderscheidingen en zelfs een eredoctoraat. In zijn geboorteplaats Orillia, Ontario staat een bronzen standbeeld van vier meter hoog. In 2017 verkoos de jury van de Polaris Music Prize, een Canadese muziekprijs, het debuutalbum van The Band als de beste plaat uit de periode 1960-1975. Het publiek koos voor zijn debuutelpee Lightfoot!, opgenomen in december 1964 en verschenen in januari 1966.
Gordon Lightfoot in 1974
Wie zich weet te onderscheiden in het gezelschap van onder meer Neil Young, Joni Mitchell en Leonard Cohen – andere Canadese singer-songwriters die, anders dan Lightfoot, naar Amerika verkasten om naam te maken – is geen kleine jongen. Bob Dylan is een verklaarde fan en Robbie Robertson vroeg hem voor het vermaarde afscheidsconcert van The Band; Lightfoot paste en Neil Diamond verving hem. Diamond lijkt qua stem en stijl inderdaad op de bard uit Ontario. Er is ook verwantschap met de verfijnde melancholie van Scott Walker. En er zijn overeenkomsten met Fred Neill, de man die Everybody’s Talkin’ schreef.
Bronzen bariton
De lijst van muzikanten en artiesten die nummers van Gordon Lightfoot hebben opgenomen, is bepaald indrukwekkend: Elvis Presley, Johnny Cash, Neil Young, Bob Dylan, Judy Collins, Barbara Streisand, Eric Capton, Glen Campbell en dat zijn alleen de allergrootsten. Merk op dat ook gevierde songschrijvers als Neil Young en Bob Dylan liedjes van Lightfoot hebben gespeeld. Dan kun je echt wel iets. Hij is de singer-songwriter’s singer-songwriter.
Gordon Lightfoot, van 1938 en de tachtig gepasseerd, treedt nog steeds op en bracht in 2020 zijn achttiende studioalbum uit, zijn eerste in zestien jaar. Al is zijn stem al lang niet meer de bronzen bariton die het ooit was, op Solo verruilt hij de ingetogen gearrangeerde countryfolk van zijn succesjaren voor de uitgeklede zanger-met-twaalfsnarige-gitaar aanpak van zijn platen uit de jaren zestig.
Mijn favoriete Lightfoot liedje is TheWay I Feel, van zijn debuutalbum Lightfoot! uit 1966. Een jaar later nam hij het opnieuw op, in een ‘elektrisch versterkt’ folkrock arrangement met band: bas, drums en extra gitaar. Het werd het titelnummer van zijn tweede album.
Gordon Lightfoot – The Way I Feel (1967)
De oorspronkelijke, akoestische opname van The Way I Feel stamt uit december 1964, van vóór Bob Dylan zijn elektrische ommezwaai maakte en aldus het concept folkrock introduceerde. Lightfoot! draaide rondjes op de draaitafels van bohemiens en folkies in Toronto, New York en Londen. Danny Thompson, Bert Jansch en John Renbourn, van de Engelse folkjazz groep Pentangle, hebben er zeker naar geluisterd, want ze leenden de basso ostinato, het basmotief, van Oh, Linda en gebruikten het als basis van Light Flight, Pentangles enige (Britse) hit uit 1969.
Ook de folkrockers van Fairport Convention luisterden naar singer-songwriters van de overkant van de grote plas. Bob Dylan was, naast Joni Mitchell, een favoriet. Van hem namen ze Jack O’Diamonds, I’ll Keep It With Mine, Percy’s Song, Million Dollar Bash en een Franstalige (Canadese?) versie van If You Gotta Go, Go Now op. Lightfoot! moet in de platencollectie van Sandy Denny hebben gezeten, want toen ze in 1970 uit Fairport Convention stapte en de Engels-Australisch-Amerikaanse folkrockgroep Fotheringay formeerde, opende The Way I Feel kant twee van hun eerste en enige album.
Fotheringay – The Way I Feel (1970)
Wanneer je een nationale held bent, komt er vroeg of laat een tribute-plaat. In 2003 verschijnt Beautiful: veertien redelijk tot onbekende Canadese acts – plus één Amerikaanse, Maria Muldaur – vertolken elk respectvol een nummer van Lightfoot. Ze kiezen de bekendste, beste en meest kenmerkende songs. Cowboy Junkies doen The Way I Feel.
De muziek op het in 2011 verschenen Gentle Spirit, het debuutalbum van Jonathan Wilson, herinnert aan het Californische Westcoast-geluid van eind jaren zestig. Al is hij van 1974, qua attitude en smaak is Wilson een nazaat van de creatieve commune die zich rond 1970 heeft gevormd in Laurel Canyon, in de heuvels van Los Angeles. Daar huist een bont gezelschap muzikanten, van Frank Zappa tot een hele reeks singer-songwriters, waaronder David Crosby, Carole King, Graham Nash, Joni Mitchell en Neil Young.
Wilson streek na de millenniumwisseling neer in Laurel Canyon en werd de spil van een nieuwe creatieve gemeenschap, waar de generatie van toen optrok met de lichting van nu. Het is te horen aan Gentle Spirit—en de platen die Wilson nadien uitbracht; in 2020 verscheen zijn vierde, Dixie Blur. Wilson plaatst de Westcoast sound in een eigentijdse setting. Neem Desert Raven, het had kunnen komen van Gene Clarks No Other, uitgebracht in Wilsons geboortejaar.
Op zijn debuut staan louter eigen composities, met één uitzondering: The Way I Feel. Het zegt genoeg dat een jonge muzikant die zijn inspiratie haalt uit de jaren van geestverruiming, vriendschap en vrije liefde teruggrijpt naar een liedje van Gordon Lightfoot en er een eigen draai aan geeft. Het klinkt bijna als The Lee Shore van Crosby, Stills, Nash & Young. We weten hoe Jonathan Wilson zich voelt: verloren in de tijd. Dat is inmiddels iedereen.
Jonathan Wilson – The Way I Feel (live)
