iDisorder is de term van psychologen voor gestoord gedrag dat wordt gefaciliteerd door digitale media, de smartphone voorop. Hij stimuleert verslaving.
Aan de smartphone begin ik voorlopig niet, om een reeks uiteenlopende redenen en niet de minste daarvan is verslaving. Ik zie het dagelijks om me heen: mensen op straat, in winkels, in het verkeer, ja zelfs in de bioscoop – laatst klapte er iemand tijdens de voorstelling een 17 inch scherm open, het leek alsof de zon opkwam – wiens blik aan hun WMD (wireless mobile device) is gelijmd. Voor de niet-gebruiker ziet het eruit als een verslaving.
U moet lachen om die zielepoten die in weer en wind voor de deur van de kroeg een peukje staan weg te paffen? Zo ziet de wireless-mobilist er uit voor deze smartphone-loze roker.
De Amerikaanse psycholoog Larry Rosen vangt de vele vormen van afwijkend gedrag die voortvloeien uit dwangmatig gebruik van de WMD (dat is overigens zijn woord) onder de parapluterm iDisorder. Het is de titel van zijn boek uit 2012, waarin hij een reeks geestelijke aandoeningen beschrijft die in de samenleving zijn opgedoken na de introductie van de iPhone in 2007, op 29 juni om precies te zijn.
Het is me nogal een lijst.
Gebeurt het regelmatig dat je smartphone trilt terwijl er geen bericht is binnengekomen of een beller zich meldt? Je hebt last van het Phantom Vibration Syndrom.
Is het normaal om dertig keer per dag naar de deurmat te lopen om te kijken of er post is binnengekomen? Online kennelijk wel.
Word je ongedurig van het gevoel iets te missen, ook bekend als FOMO (fear of missing out)? Dan heb je een iDisorder. Je bent verslaafd. Aan je smartphone.
Phantom Vibration Syndrome
iDisorder
Dwangmatig gedrag, narcisme, versplinterde concentratie, verminderd geheugen, ADHD, depressie, paniekaanvallen, manieën, gebrek aan empathie, voyeurisme, zelfs paranoia en schizoïde stoornissen (en dat is nog niet alles) zijn toe te schrijven aan de omgang met het mobiele speelgoed dat in onze hand is geklemd. Naar een bijsluiter zul je tevergeefs zoeken.
Al dat psychische leed en gestoord gedrag is natuurlijk niet de schuld van de smartphone. Eigen verantwoordelijkheid eerst: het is de gebruiker die geen ruggengraat toont, die zich door zijn speelgoed laat tiranniseren, die zich als een mug in het web van wifi-verkeer laat vangen. Er zijn ook zat intensieve gebruikers die geen last van een iDisorder hebben.
Als dit een smartphonebericht op de sociale media zou zijn geweest, had er achter de voorgaande zin een smiley gestaan.
Internet verslaving
Pubquizzen
Professor Rosen bevestigt wat de Canadese media-filosoof Marshall McLuhan in de jaren zestig reeds stelde in The Gutenberg Galaxy en Understanding Media (boeken die in ingedikte vorm verplichte kost voor iedere media-gebruiker zouden moeten zijn). Iedere nieuwe technologie verandert de werkelijkheid en aldus onszelf. We voegen ons naar de nieuwe realiteit.
Wie over boeken beschikt, zal de Ilias van Homerus niet langer uit zijn hoofd declameren. Wie de zakjapanner gebruikt, verleert het om in zijn hoofd uit te rekenen hoeveel 11 x 21 is (210 + 21 = 231). Wie met de smartphone in de hand alle online verzamelde kennis kan raadplegen, weet niet meer dat The Man Who Sold The World het derde album van David Bowie is. Het hoeft niet meer, dus we doen het niet meer. Bij pubquizzen hebben babyboomers een voorsprong op millennials, met dank aan de smartphone.
Het gestoorde gedrag dat Rosen tot iDisorder heeft gedoopt is een kwestie van proporties. De verslaafde smartphone-gebruiker gebruikt zijn smartphone op de verkeerde manier. Het is uit balans. Het is teveel. Met als gevolg: het wonder van de digitale technologie beheerst zijn leven, verstoort zijn functioneren en leidt tot psychisch – en fysiek – leed. Bij Jellinek of andere afkickcentra hoeft de verslaafde niet aan te kloppen. Hij staat alleen, samen met al die andere smartphone-verslaafden.
Marshall McLuhan in de jaren 60 over de wereld van nu
Digitale nicotinepleister
Rosens oplossing voor de smartphone-verslaving doet denken aan de slogan die mevrouw Reagan, de first lady uit de jaren tachtig, voerde in de door haar echtgenoot ontketende oorlog tegen drugs: just say no. Vertel dat tegen een roker!
Je kunt dezelfde boodschap ook anders formuleren: gebruik je gezonde verstand (dus niet je smartphone). Rosen heeft praktische tips die er samengevat op neer komen: leg die smartphone eens weg, laat hem eens met rust. En gun daarmee jezelf ook rust. Een vrije geest is een blije geest.
Want het goede nieuws is: ons brein is plastisch. De breinarchitectuur verandert naar gelang de wijze waarop we onze hersens gebruiken. Het brein past zich aan wanneer de omstandigheden wijzigen. Concentratievermogen dat is aangetast door onverstandig of overmatig mediagebruik herstelt zich wanneer de bron van het onheil afwezig is.
Mocht het gezonde verstand inmiddels dermate digitaal te zijn gedrogeerd dat het hulpeloos is geworden, dan is er een digitale nicotinepleister. Voor de ware junks zijn er apps om de smartphoneverslaving te managen.
Die smiley denk je er zelf wel bij, toch?
