David Gilmour, voormalig gitarist van Pink Floyd, is het toonbeeld van de gereserveerde Engelsman. De documentaire Wider Horizons rekent daar mee af.
David Gilmour is nooit de grootste prater geweest. Hij laat zijn gitaar voor zich spreken. In interviews liet hij nooit het achterste van zijn tong zien. Hij bleef immer de gereserveerde Engelsman met de lichtelijk bekakte tongval. Al die aandacht voor Pink Floyd – het immense succes, de persoonlijke tragedies, de strijd om de groepsnaam – weerde hij af met schools gearticuleerde platitudes.
In de vele documentaires die er in de loop der jaren – vooral na de laatste, door niemand voor mogelijk geachte, triomfantelijke reünie tijdens Live 8 – over Pink Floyd zijn gemaakt, oogt David Gilmour als een man die zich heeft bekwaamd in het omzeilen van emotionele kliffen.
Hij kent het probleem, hij heeft ermee gedeald, bet was niet leuk, maar life goes on. Flegmatiek is niet het woord voor zijn houding, eerder afstandelijk. Of cerebraal. Emoties houd je voor je, daar val je anderen niet mee lastig. Die hebben door ook niets mee te schaften. Heel Brits, die stramme bovenlip.
Alan Yentob
Daarom is het des te verbazingwekkender dat die David Gilmour, toonbeeld van reserve, een cameraploeg heeft uitgenodigd om hem te filmen tijdens de voorbereidingen van ’s mans recente tournee, ter gelegenheid van het verschijnen van zijn vierde solo-album, Rattle That Lock. De ploeg wordt geleid door Alan Yentob, zelf een instituut, maar dan binnen de Britse tv-wereld.
Yentob maakte in 1975 voor de BBC de klassiek geworden documentaire Cracked Actor over David Bowie, vormde BBC’s tweede tv-kanaal om tot een oase voor liefhebbers van highbrow en lowbrow cultuur, initieerde (en presenteerde) het culturele programma Imagine – waarvan de aflevering over Ray Davies, Imaginary Man, een must watch is – en was jarenlang het creatieve geweten van de Britse staatsomroep.
In december 2015 trok Yentob zich terug na ophef rond een benefietorganisatie voor kinderen waarvan hij voorzitter van het aanbevelingscomitee was geweest. De Gilmour-documentaire is gedraaid tijdens de zomer van 2016.
Vertrouwde intimi
Yentob praat met Gilmour over – eigenlijk alles. Over zijn manier van werken; de rol van zijn vrouw, de journaliste Polly Samson, in het creatieve proces; zijn visie op het vaderschap; zijn in emotioneel opzicht kille jeugd; de relatie (of afwezigheid daarvan) tot zijn ouders; zijn aanleg voor en hang naar muziek; zijn ambitie en gedrevenheid. Gilmour spreekt zonder schroom, alleen over Pink Floyd heeft hij het zijne wel gezegd.
Ook zijn vrouw Polly komt aan het woord, evenals muzikant (ex-Roxy Music) en buurman Phil Manzanera die fungeert als een soort factotum van het Gilmour productiehuis. Het zijn mensen op wie de zwijgzame gitarist in creatief opzicht steunt. Samson schrijft de teksten bij zijn composities, door Gilmour van een melodielijn voorzien via scat-achtige zang. Manzanera spit door Gilmours immense collectie demo’s en ideeën, vastgelegd op ieder denkbaar opslagmedium, en doet suggesties voor verdere uitwerking.
Het zijn intimi die Gilmour vertrouwt en vertrouwen blijkt – na het zien van Wider Horizons – het sleutelwoord in het leven en de loopbaan van David Gilmour. Zijn argwanende kijk op de mens, een visie die hij deelt met voormalig Pink Floyd-collega en tegenstrever Roger Waters, verdwijnt wanneer hij zich weet omringt door getrouwen. Psychologen zouden zeggen: David Gilmour is als kind nooit goed gehecht, hij is altijd op zijn hoede.
Kampvuurkring
En Yentob hoort kennelijk tot de getrouwen. De cameraploeg filmt in de oefenruimte en op Gilmours woonboot op de Thames, ingericht als studio waar Gilmour al zijn muziek vanaf het Pink Floyd-album A Momentary Lapse of Reason uit 1987(de eerste zonder Roger Waters) heeft opgenomen. De ploeg filmt ook de gigantische gitaarcollectie in de thuisstudio, in Gilmours woning op het platteland van Zuid-Engeland. Over inbrekers en het op ideeën brengen maakt hij zich geen zorgen.
De cameraploeg filmt zelfs, en dat is in Gilmour-termen ongehoord, in de intiemste kring van zijn wereld, we krijgen letterlijk een kijkje in de Gilmour keuken. In de woonkamer verschijnen zijn kinderen, muzikaal aangelegd, ongedwongen voor de camera. We mogen getuige zijn van een picknick in de zomerse avondschemering, met de familie rond het kampvuur en muzikaal divertissiment van pa en kroost.
David Gilmour is op zijn zeventigste de wantrouw voorbij. Hij heeft flink aan dat slot gerammeld en nu is de deur open. Weidse uitzichten, inderdaad. Of eigenlijk, weidse inzichten.
