Soulwax, Nite Versions, 2Many DJ’s—in elke gedaante zijn Stephan en David Dewaele de beste pasticheurs die de popmuziek van de 21ste eeuw heeft te bieden.
Stephan (1970) en David Dewaele (1975), de musicerende broers uit Gent, zijn een omgevallen platenkast. Dat hebben ze van hun pa, Zaki. Die was een generatie daarvoor een befaamde en ultra-hippe Belgische (radio)deejay.
De broers kunnen goochelen met stijlen en genres. Ze recombineren de vruchten van zestig jaar populaire muziek tot iets nieuws. Als 2Many DJ’s waren ze de uitvinders van de mash up.
Ze kopiëren, persifleren en pasticheren feilloos toon en stijl van elk denkbaar genre of artiest. Ze zijn de stoute neefjes van David Bowie. Het Soulwax-album Any Minute Now uit 2004, een rockplaat, speelden ze onder de naam Nite Versions als elektronische clubmuziek. Voor de grap maakten ze als Die Verboten een album met onversneden krautrock.
De Dewaele broers typeren de muziek van het nieuwe millennium, die na een halve eeuw van continue evolutie en vernieuwing pas op de plaats heeft gemaakt. Er valt in muzikaal opzicht niet zoveel meer te ontdekken of te vernieuwen. Er valt daarentegen meer dan genoeg te recyclen. Te herbronnen. Te herdefinieren. Te recombineren. En te pasticheren.
Hun strafste staaltje pastiche is te horen op de geluidsband van Belgica, de film van Felix van Groeningen. Die is gesitueerd in een feestzaal te Gent, waar een stroom acts en groepen het publiek vermaakt. Zestien acts telt de soundtrack, in een baaierd van stijlen, van breekbare singer-songwriter tot industriële doem, met namen als Charlotte, Burning Phlegm en White Virgins. Het zijn alle creaties van de Dewaele broers. De soundtrack van Belgica is het nieuwe Soulwax-album.
White Virgins – Turn Off The Lights
Soulwax’s dansalbum Nite Versions opent met Teachers, een opsomming van klassieke rock en rhythm & blues acts. Het functioneert als een programma, een beginselverklaring. Ik spreek zanger Stephen Dewaele en drummer Steve Slingeyer kort voor het verschijnen van de plaat, in september 2005. De groep bestaat op dat moment uit gitarist David Dewaele en bassist Stefaan van Leuven. Live is er ook nog extra gitarist Dave Martijn – Soulwax had dus ook Stef & Dave kunnen heten.
Stephen Dewaele: “Toen we Any Minute Now opnamen, hadden we het idee om een dubbelalbum te maken: een rockplaat plus een remixplaat voor de dansvloer. We wilden alle tracks op de mixtafel laten staan en opnieuw mixen. Daar hadden we de tijd niet voor, want de platenmaatschappij wilde de rockplaat snel uitbrengen.
“Dat opnieuw mixen hebben we gedaan in de rest van het jaar, tussen al onze andere dingen – zoals 2Many DJ’s, optreden met Soulwax, het produceren van andere artiesten – door. Vervolgens ontstond het idee om die dansversies ook live te gaan spelen en nu hebben we dus weer een nieuw alter ego gecreëerd: Nite Versions.”
Soulwax – Nite Versions
Is het niet erg verwarrend dat jullie bezig zijn als Soulwax, 2Many DJ’s en nu dus ook Nite Versions?
Stephen: “Ja, het is heel verwarrend, maar ik hoop dat de mensen één naam zullen gebruiken; het liefste Soulwax. Soulwax is de basis voor alles. Voor ons is het essentieel dat we kunnen blijven transformeren in nieuwe dingen. We raken anders verveeld. We zijn niet zo bezig met imago en marketing. Soulwax is een vorm en binnen die vorm kunnen we een aantal dingen doen.
“Misschien is dat commercieel gezien niet het beste, maar we vinden het zelf niet echt verwarrend want we hebben onszelf nooit gezien als een echte band. We zijn wel een band, maar in verschillende vormen. We zullen voor onszelf altijd proberen de grens te verleggen. Soms gaan we met ons gezicht op de grond en soms niet. Uiteindelijk moet het wel interessant blijven.”
Jullie hebben een kneedbare, vloeibare identiteit?
Stephen: “Het is een enorme vrijheid om de ene dag een rockplaat te kunnen maken en de volgende dag weer 2Many DJ’s te zijn. Of een remix te maken, of een andere artiest te produceren. Het idee was: een band die zichzelf remixt en vervolgens die remixen live speelt. Een band die zichzelf overnieuw uitvindt. Die dingen interesseren me. Maar om te kunnen evolueren tot iets nieuws moeten we altijd in de grond van de zaak Soulwax zijn. Dat is de bron, daar moeten we naar terug kunnen.”
Die Verboten – 2007
Als ik even filosofisch mag worden: jullie zijn meer geïnteresseerd in het proces dan in het product.
Stephen: “Ik weet niet of ik het daar 100% mee eens ben, maar het is wel de essentie. Eigenlijk heb je gelijk: voor mij doet het product er helemaal niet meer toe. De plaat is af, maar ik heb er niet meer naar geluisterd. Voor mij is dat al uit. Het is fantastisch dat we altijd bijval hebben gehad van het publiek. Maar uiteindelijk zou ik dit ook doen als Soulwax geen succes had, ik heb geen keus.
“Dit is mijn kans om te benadrukken dat Soulwax een band is. Mijn broer en ik staan een beetje op de voorgrond, maar zonder die andere twee hadden we dit niet kunnen doen. Het boeiende is dat de weg open ligt en je niet weet waar die heen voert. Mocht ik in een geijkt proces zitten waarvan ik het resultaat weet, dan interesseert het me niet meer.”
Jim Kerr, zanger van Simple Minds, zei altijd: The race is the prize, de reis is belangrijker dan het arriveren.
Stephen: “Wat mij betreft heeft hij daar gelijk in, voor mij is het zeker zo.”
Jullie creëren meerdere identiteiten om voor jezelf zoveel mogelijk ruimte te claimen.
Stephen: “Dat is zeker waar, absoluut. En die ruimte heb je vaak niet wanneer de nieuwe plaat uitkomt. Dat voelden we duidelijk toen Any Minute Now verscheen. Er waren verwachtingen en uiteindelijk werd onze vrijheid compleet beperkt. Er is druk. En dat saboteren we.”
Soulwax – Nite Versions live at Fabric
Wat boeit jullie als rockers in dansmuziek?
Stephen: “De directheid, denk ik. Toen het tweede album van Soulwax, Much Against Everyone’s Advice [uit 1998], uitkwam hebben we drie keer getoerd door Engeland. Met Coldplay en Muse en nog een paar bands die op hetzelfde moment met een nieuw album kwamen. We hebben zes maanden opgetreden en toen zijn we met 2Many DJ’s begonnen – uit verveling. Dat is een duidelijk teken aan de wand dat we niet meekonden in het ‘rock denken’. Dat is me toen opgevallen: hoe log dat rocksysteem is.
“Dat is ook de eerste keer dat we Erol Alkan ontmoet hebben, die inmiddels een goede vriend van ons is. Erol was toen ook een rebel en hij nodigde ons uit om te komen deejayen in zijn club in Londen, Trash. Toen ik in zijn platenbak snuffelde, bleek hij identiek dezelfde platen te hebben. Hij draaide rock in zijn dansclub, de hele vloer stond te dansen op Soulwax. Erol heeft iets bijzonders: zijn eigen publiek.
“Als ik een nieuwe productie wil uitchecken, mail ik een MP3 naar Erol, die draait hem in zijn club en dezelfde nacht nog weet ik hoe het publiek erop heeft gereageerd. De dansscene is eigenlijk geen scene, het is een community. Het is iets dat echt leeft.”
2Many DJ’s 2×2 episode 2
Welke mash up bootleg zou je graag nog eens uitbrengen, eentje waarvan de rechten niet zijn gecleared?
Stephen: “Geen een. Erol en 2Many DJ’s worden gezien als de grondleggers van de mash up subcultuur en dat is misschien ook wel een beetje waar, samen met Richard X. Maar om nu een mash up te maken? Eigenlijk hebben we dat al gedaan. Ik zou liever iets nieuws doen.
“Ik haat overigens het woord ‘mash up’. Het idee om van twee bestaande dingen iets nieuws te maken is niet nieuw. We konden het doen omdat de technologie het nu mogelijk maakt om van twee bestaande platen één nieuwe te maken. En het kan nog veel verder, wij zijn eigenlijk een beetje braaf geweest.”
Wat is je favoriete rockplaat om op te dansen?
Steve: ”The Kids Are Alright van The Who. Maar ook The Creation en The Action, maj!”
Stephen: “Die hebben een punk attitude, net als The Seeds en The Sonics. En The Stooges eigenlijk ook. Als die bands nu platen zouden maken, zou niemand die durven uitbrengen – te ruig. Maar die bands hebben een attitude! Ze daagden zichzelf uit en gingen tot het gaatje. Dat is de ware geest.”
Wat missen jullie in de huidige popcultuur?
Stephen: “Hm, even denken … een soort realiteitsbesef, eerlijk zijn met jezelf – dat mis ik wel. Dat heeft wellicht ook met drugs te maken, maar drugs zullen er altijd zijn. Mensen moéten transcenderen en muziek levert daar de soundtrack bij.”
