De slimme meter is toegetreden tot het internet der dingen. Hij is digitaal en maakt het leven eenvoudiger. Toen stond de monteur voor mijn deur.
Afgelopen najaar ben ik weer in mijn geheel gerenoveerde huurwoning getrokken. Het enige wat aan mijn oude huis herinnerde, van voor de ingreep, waren de buitenmuren. Binnen was alles nieuw. De indeling, de muren en dubbele ramen, de badkamer en toiletten (ik heb er nu twee!), de vloeren, de keuken en de binnentrap—allemaal kakelvers en glimmend nieuw. Zo ook de energiemeter in de kast op het trappenhuis van de jaren twintig etagewoning.
Net toen ik na de lunch even wilde gaan uitbuiken, zoemde de deurbel drie keer. Ook de bel is nieuw, evenals het intercomsysteem. Die versterkte de stem van de monteur, hij was van de energieleverancier die de toevoer van gas en stroom naar mijn nieuwbouwwoning-met-historische-gevel verzorgt. “Ik kom naar uw meter kijken,” zei de monteur. “Dat is aardig van u,” antwoordde ik. “Kom verder. Derde verdieping.”
De monteur legde het me uit toen hij voor mijn binnendeur stond. Er was een probleempje met de meter. Die is ook nieuw, net als de rest van mijn gerenoveerde woning.
Vroeger was de gasmeter een metalen geval waarop cijfertjes langzaam naar beneden zakten om het aantal kubieke meters verbruikt gas aan te geven. De stroommeter was een zwart kastje waarop een schijf ronddraaide. Hoe harder die rondging, hoe sneller de cijfers het aantal verbruikte kilowatturen weg tikten.
Eens per jaar gaf ik die getallen door, plus de peildatum. Vervolgens rekende het energiebedrijf uit hoeveel aan gas en stroom ik de twaalf voorafgaande maanden had geconsumeerd.
Dat ensemble van grijs bakbeest en zwart kastje met draaischijf had tijdens de renovatie plaatsgemaakt voor een zogeheten slimme meter. Of eigenlijk twee, waarvan er eentje extra slim was, want die communiceerde met het energiebedrijf. Met zijn digitalisering is mijn energiemeter toegetreden tot het internet der dingen.
Aldus kan het energiebedrijf tot op de seconde nauwkeurig aflezen wanneer en hoeveel stroom en gas ik verbruik. Derhalve weet mijn energieleverancier ook wanneer ik thuis ben of niet. En of ik ’s nachts de lichten en de kachel heb aanstaan. Er kleven privacy-issues aan de slimme meter, maar daar ben ik verder nooit naar gevraagd, wat logisch is want er viel niets te kiezen. Een voorlichtingsfolder had het apparaat geroemd als de beste uitvinding sinds antibiotica.
Voors en tegens van de slimme meter
Was er iets mis mis met mijn elektra? Daar had ik niets van gemerkt, alles deed het in huis. De monteur legde het uit. De gasmeter zendt de meterstanden via een radiosignaal naar de stroommeter, die vervolgens de standen van de gasmeter en van zichzelf via het internet naar de energieleverancier stuurt. Maar de stroommeter had nimmer een radiosignaal van de gasmeter ontvangen. “Dat is niet zo slim van de slimme meter,” opperde ik. De monteur keek een beetje zuur. “Maar wel goed voor u, want u heeft er werk aan.” Daar kon hij wel om lachen en zo had ik het ook bedoeld.
Ik wilde weten hoe het energiebedrijf erachter was gekomen dat er een probleempje was met mijn slimme meter, want ik zag al visioenen opdoemen van krankzinnige energienota’s op basis van volstrekt willekeurige getallen. Ga daar maar eens tegenin. Het is niet eens de bureaucratie van de gas en stroom-moloch, het is het gegeven dat je opbokst tegen de uitgedraaide cijfers van een ‘objectief’ meetapparaat. Die liegt niet, toch?
“Was mijn energieverbruik te hoog?” vroeg ik aan de monteur. “Nee, te laag,” antwoordde hij. Nu was ik nog verbaasder, maar eigenlijk ook weer niet. Aha, ik had sinds mijn verhuizing vorig najaar nul komma nul kuub gas verstookt en dat was na negen maanden opgevallen. Het was ten slotte een zachte winter geweest. En ik had nu dubbele ramen. En de slimme meter helpt – als hij het doet – om te besparen op energieverbruik. Maar hij had stommetje gespeeld.
Hoe kon dat nou gebeuren, wilde ik weten.
Bij de installatie was iets niet goed gegaan, vertelde de monteur. “De zendknop is niet aangezet.”
“Die installatie is uitgevoerd door een monteur van de energieleverancier, een van uw collega’s?”
“Eh, ja,” zei hij beduusd en ging aan de slag.
De slimme meter en zonnepanelen
Vijf minuten later was hij klaar en wilde een krabbel van me. Hij pakte zijn telefoon, want niet alleen de energiemeter hangt aan het internet der dingen, dat doet de monteur ook. Ik tekende met een speciaal pennetje op een leeg veld. Er gebeurde niks. “Niet te hard drukken,” tipte hij. Ik veegde nogmaals vederlicht over het scherm en daar verscheen mijn handtekening.
Ik gaf de telefoon terug en de monteur begon door een veelheid van schermen te navigeren, onderwijl velden en buttons aantikkend. Toen hij daarmee klaar was, wilde hij het resultaat doorsturen. Maar dat gaat zo maar niet. Kennelijk file op de lijn. Of wifi werkt niet zo goed in het trappenhuis. We doodden de tijd met een gesprek.
Hoe lang deed hij dit werk al? Zo’n vijfentwintig jaar, vertelde hij. Nooit problemen gehad met die ouderwetse analoge bakken waarmee men vroeger gas en stroom opnam? Nee hoor. Ja natuurlijk, na verloop van jaren gaat er wel eens een stuk, maar dat geldt voor alles, wist hij.
Dus voor hem had het niet gehoeven, die slimme meter? Daar ging hij niet over, hij deed wat hem verteld werd. Waarom moesten de meters eigenlijk slim worden, voor welk probleem is de slimme meter de oplossing? Werkten die oude meters niet meer? Geen idee, zei de monteur. En ja, die werkten nog goed.
Zo’n slimme meter maakt energie geen cent goedkoper. Wel zouden we efficiënter met energie kunnen omgaan door ons gedrag aan te passen en daar moet de slimme meter bij helpen. Let op, slimme techniek moet ons slimmer maken. Daar past een kanttekening bij: techniek is zo slim als de gebruiker.
Ik probeerde het nog met een Amerikaanse zegswijze: don’t fix it if it ain’t broke. Dat kon hij beamen.
Verder ging het gesprek niet, want zijn telefoon piepte. Het rapport van de monteur was doorgekomen, de slimme meter deed het. Snel door naar de volgende klant, want ik was niet de enige met een meter-probleem.
