Het profiel is geen geschiedenis en ik ben, net als ieder mens, een persoonlijke geschiedenis. Geen profiel. In dit artikel een uitgebreide kijk over de problemen op de ontwikkeling van profielen op sociale media. En hoe dit zich ontwikkelt tot een ieders enkelband voor de persoonlijke ontwikkeling …
Zoekresultaten
Met dank aan de long reads: telkens als ik een Amerikaans artikel lees valt het me op, de overstelpende hoeveelheid feiten en getallen waarmee het verhaal wordt aangekleed. Zelfs bijpersonages krijgen een minibiografie, inclusief lengte van de laatst geknipte teennagel. Over motieven of innerlijk leven lezen we minder. In de Amerikaanse cultuur is de mens vooral een black box. Vanuit Silicon Valley wordt die cultuur over de wereld verspreid.
Op Facebook presenteer ik mezelf. Niet als Alfred, met zijn humeuren en zijn tics, maar als liefhebber van David Bowie, droge witte wijn en intelligente vrouwen met lange benen. Ruimte voor meer nuance biedt het profiel niet. Dat The Man Who Sold The World begin jaren zeventig de verpletterende kennismaking met Bowie was, kan ik er niet in kwijt. Het profiel is geen geschiedenis en ik ben, net als ieder mens, een persoonlijke geschiedenis. Geen profiel.
Persoonlijke ontwikkeling
Daar kun je je schouders over ophalen, maar het levert toch een probleem op. Google turft mijn zoekopdrachten en past het resultaat daar op aan. Klinkt als een reuze interessante (en technisch indrukwekkende) dienst en inderdaad, zolang ik mijzelf als profiel zie, is er wederzijds begrip. Google weet, op basis van mijn profiel, wat ik leuk vind en houdt de rest bij me vandaan. Zo wordt mijn wereld opgeleukt door een algoritme.
Maar ik ben geen profiel. Ik ben een persoon, met een persoonlijke ontwikkeling die in die ontwikkeling wordt geremd omdat de computer me op de schouder blijft tikken: ‘Volgens je profiel, je ik van toen, vind je dit leuk’. Maar ik ben inmiddels verder, werp je tegen. Waar kan ik mijn vroegere voorkeuren schrappen? Eh, dat kan niet. Eens Bowie fan, altijd Bowie fan. Zo wordt mijn profiel een blok aan mijn been; een enkelband voor de persoonlijke ontwikkeling.
Kapotte klok
Het profiel is een uitwas van het spreadsheet-denken, de opvatting dat alles is te reduceren tot getallen in een matrix waarop vervolgens rekenmethodes kunnen worden losgelaten die voorspellende waarde hebben. Dat zal vast eens lukken, net zoals een kapotte klok twee keer per dag de juiste tijd aanwijst. Het spreadsheet-denken is de catechismus van het vrije markt-geloof, dat het leven reduceert tot één dimensie, economie. Het cenrrale gebod luidt: Gij zult consumeren. En wel op onze manier, voegt Silicon Valley daar aan toe, maar zo zacht dat niemand het hoort.
In de klassieke jaren zestig tv-serie The Prisoner ziet de hoofdpersoon, Nummer 6, zich geplaatst in een surrealistisch dorp waarin de zon altijd schijnt en iedereen zorgeloos renteniert. In werkelijkheid is het een gevangenis waar ex-spionnen worden gemanipuleerd door een macht zonder gezicht. “Ik ben geen nummer!” briest Nummer 6 in zijn onmacht tegen de lege hemel. Iedere keer als ik een zoekopdracht intik moet ik aan hem denken. Het digitale web (s)pint me vast in een cocon, mijn profiel. Buiten het zicht van de computer doe ik lekker wat ik leuk vind. Maar dat weet mijn profiel niet.
