Digitale technologie gaf ons online vermaak en de doodsbedreiging als sociale groet. Biotechnologie belooft meer, tissue regeneration bijvoorbeeld.
Tissue regeneration is de technische term voor een kunstje van moeder natuur. Daarmee bedoelen biologen het vermogen van levende wezens om beschadigde of vernietigde cellen opnieuw aan te maken.
Een hagedis verliest zijn staart – om te ontsnappen uit een benarde situatie, zoals de bek van een roofdier – maar een paar weken later schuifelt hij weer kwispelend over de rotsen. De salamander kan die Lazarustruc zelfs met poten en andere beschadigde lichaamsdelen.
Zeesterren kunnen het ook. Hak een worm doormidden en er kruipen twee wormen weg. Maar hoe complexer het organisme, hoe lastiger het kunstje wordt. Haaien en roggen (kraakbeenvissen, ‘primitief’ dus) kunnen hun nieren vernieuwen. Reptielen hun staart en amfibieën hun poten. Ooglenzen zelfs.
Tissue regeneration bij salamanders
Dat lukt zoogdieren niet. De mens heeft op de maan gestaan, maar het enige deel van zijn lichaam dat zichzelf kan vernieuwen is de lever. Die filtert het bloed en filters moeten regelmatig worden vervangen, zoals vuilnisbakken overlopen wanneer ze niet worden geleegd.
Heilzame ironie
Het is machtig dat ‘we’ op de maan hebben gestaan om een golfballetje weg te meppen (hier geromantiseerd in From The Earth To The Moon), maar het helpt niet veel om beschadigde delen van het lichaam te repareren—het ego daargelaten. Dat heeft inmiddels zijn eigen regenerator gevonden in de sociale media.
Maar wat niet is kan nog komen. Wetenschappers zijn er in geslaagd om bij muizen functionele spiermassa te regenereren. Dat salamanderkunstje is mogelijk door twee eiwitten tijdelijk uit te schakelen; die onderdrukken in zoogdieren de groei van tumorcellen.
Hier wordt een heilzame ironie zichtbaar: je manipuleert een plaag als kanker om het lichaam te vernieuwen. Daarmee is er nog geen behandeling voor ‘de keizer aller ziektes’ (aldus Siddhartha Mukherjee), maar het zwaard is – in aanleg althans – omgesmeed tot ploeg.
Trailer Cancer: The Emperor of All Maladies
Tissue regeneration beperkt zich niet tot het aankweken van nieuwe spiermassa. Persoonlijk kijk ik uit naar de roman van de sciencefictionschrijver die zich heeft voorgesteld wat er gebeurt wanneer we in staat zijn om hersenmassa te regenereren – zou dat de mens van zijn domheid genezen? – maar tot die tijd ben ik blij met een opmerking van MIT-professor Robert Langer in het BBC radioprogramma Desert Island Dics. Hij werkt aan een methode om beschadigde stembanden te repareren.
Overprikkelde kuddedieren
Niet alleen zangers/ressen hebben last van knobbels op hun stembanden, de raspende fluisterstem was het vocale handelsmerk van trompettist Miles Davis. Maar die zong niet, Adele wel. De populairste zangeres van het nieuwe millennium onderging in 2011 een medische ingreep, nadat een bloedvat in een onschuldige poliep op haar stembanden was gebarsten. Sindsdien is Adele weer de nachtegaal uit Noord Londen.
Adele – Love Song
Dezelfde arts, Steven Zeitels, behandelde onder meer Steven Tyler (zanger van Aerosmith), The Who-voorman Roger Daltrey en Julie Andrews. In het geval van Daltrey heeft dat zeker geholpen, de inmiddels 72-jarige zanger stond onlangs in de Californische woestijn de hagedissen van de rotsen te blazen tijdens het Desert Trip Festival. Julie Andrews, ster van de populairste filmmusical aller tijden, The Sound of Music, raakte in 1997 haar zangstem kwijt na een mislukte operatie aan haar stembanden.
We winden ons dagelijks op via de sociale media. We zijn overprikkelde kuddedieren, zeggen sommige psychologen. Narcistische monsters zelfs, die een oude blinde vrouw die op straat om hulp roept straal negeren (blijkt uit eigen waarneming, spijt me te zeggen) en de online-industrie van Silicon Valley spint er garen bij.
Maar de digitale revolutie heeft zijn piekmoment gehad. Ach, die robotten die ons wekelijks worden beloofd, die zijn de nieuwe technologische omwenteling niet. Dat is biotechnologie, met persoonsgerichte medicijnen en tissue regeneration in de frontlinie. De gerepareerde stem uit de woestijn van Californië is kraakhelder: we won’t get fooled again.
